Spis treści książki

Od Autora                                                          11

Rozdział 1. Rolnictwo podstawą rozwoju gospodarczego                13

1.1. Istota feudalizmu                                               13
1.2. Ustrój rolny                                                   15
1.3. Postęp agrotechniczny                                           21
1.4. Położenie ludności                                              22

Rozdział 2. Rozwój gospodarki towarowo-pieniężnej                   25

2.1. Przeobrażenia ekonomiki europejskiej                              25
2.2. Przejawy gospodarki towarowej na ziemiach polskich                  28

Rozdział 3. Rozkwit i upadek gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej     40

3.1. Przemiany w rolnictwie europejskim XV–XVIII w                     40
3.2. Przesłanki przejścia do gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Polsce                                                      43
3.3. Folwark pańszczyźniany i jego istota                                46
3.4. Kryzys systemu folwarczno-pańszczyźnianego                        54

Rozdział 4. Proces akumulacji pierwotnej w Anglii i na ziemiach polskich                                            59

4.1. Rozumienie procesu akumulacji pierwotnej                          59
4.2. Klasyczny przebieg akumulacji pierwotnej w Anglii                    62
4.3. Rolnictwo głównym źródłem akumulacji pierwotnej                   64
4.4. Polityka protekcyjna rządu                                        69
4.5. Kapitał handlowy i bankowy                                      71
4.6. Podatki i dzierżawy                                            76
4.7. Dostawy państwowe, wojskowe i spekulacje                         79
4.8. Protekcjonizm celny i kapitały obce                                80
4.9. Początki rynku siły roboczej                                      81
4.10. Wnioski i uwagi                                               83

Rozdział 5. Ustrój rolny i rewolucja agrarna                           86

5.1. Zmiany strukturalne w rolnictwie europejskim                      86
5.2. Nowy ustrój agrarny na ziemiach polskich                          89
5.3. Rewolucja agrarna                                             95
5.4. Postęp w zakresie agrokultury na ziemiach polskich                   97

Rozdział 6. Rewolucja przemysłowa                                  101

6.1. Przesłanki rewolucji przemysłowej                                 101
Wpływ sfery intelektualnej                                       101
Presja demograficzna                                            107
Rewolucja agrarna                                              108
System finansowy                                              109
Infrastruktura i komunikacja                                     110
Uwarunkowania polityczno-społeczne                              111
Czynniki zewnętrzne                                            112
6.2. Innowacje w przemyśle, energetyce i transporcie                      114
6.3. Rewolucja przemysłowa na ziemiach polskich                        121
6.4. Przewrót przemysłowy w Królestwie Polskim                        122
6.5. Rewolucja przemysłowa w zaborze pruskim                          126
6.6. Przejawy postępu technicznego w Galicji                            129

Rozdział 7. Rozwój gospodarczy 1800–1870                           132

7.1. Rola regulacyjna rynku                                          132
7.2. Cykle i kryzysy gospodarcze                                      133
7.3. Wzrost produkcyjności rolnictwa                                  135
7.4. Rozwój gospodarki towarowej na ziemiach polskich                   138
7.5. Podział dochodu. Zmiany w położeniu chłopa i właściciela folwarku        142
7.6. Postęp industrializacji w skali światowej                             146
7.7. Międzynarodowe stosunki handlowe. Eksport kapitału                 148
7.8. Wzrost produkcji przemysłowej. Rozwój transportu i handlu            151
7.9. Zmiany w stosunkach produkcji                                   155

Rozdział 8. Początki gospodarki monopolistycznej 1870–1914           162

8.1. Istotne cechy kapitalizmu monopolistycznego                        162
8.2. Przesłanki monopolizacji                                         164
Postęp techniczny i akumulacja kapitału                            164
Czynniki zewnętrzne                                           172
Kryzys ekonomiczny                                            174
8.3. Charakterystyka pierwszych organizacji monopolistycznych na ziemiach polskich                                            175
8.4. Wzrost gospodarczy                                             183
8.5. Pieniądz, banki, kredyt                                          191
8.6. Handel międzynarodowy, eksport kapitału, transport i komunikacja        193
8.7. Przemiany społeczne                                            199

Rozdział 9. Ekonomiczno-społeczne konsekwencje I wojny światowej                                               203

9.1. Przyczyny wojny                                               203
9.2. Materialne potrzeby krajów walczących                             204
9.3. Zmiany strukturalne i instytucjonalne                             206
9.4. Wpływ wojny na gospodarkę światową                             208
9.5. Sytuacja na ziemiach polskich w okresie I wojny światowej             210
Zniszczenia wojenne, rabunek i rekwizycje                         210
Życie gospodarcze                                             212
Położenie materialne społeczeństwa                              215

Rozdział 10. Stabilizacja systemu kapitalistycznego 1918–1929          217

10.1. „Złote lata” gospodarki rynkowej                                 217
Sytuacja międzynarodowa                                       217
Powojenne trudności odbudowy                                  218
Przebieg koniunktury. Dochód narodowy                           220
Rozwój przemysłu, rolnictwa, handlu i transportu                   222
Stosunki pieniężne i skarbowe. Spółdzielczość                      226
10.2. Odbudowa i rozwój gospodarki polskiej                            228
Skutki zaborów                                               228
Gospodarka wojenna                                           230
Inflacja markowa. Reformy skarbowe Władysława Grabskiego          231
Zamach majowy. Pozytywne tendencje w gospodarce polskiej           240

Rozdział 11. Wielki kryzys ekonomiczny 1929–1933/1935              245

11.1. Przyczyny kryzysu                                             245
11.2. Kryzys w rolnictwie                                            248
11.3. Kryzys w przemyśle                                            251
11.4. Problemy walutowo-skarbowe                                   255
11.5. Zmiany w handlu zagranicznym i wewnętrznym                     258
11.6. Polityka rządu wobec kryzysu                                    261

Rozdział 12. Interwencjonizm państwowy                             263

12.1. Uwagi wstępne                                               263
12.2. Wzrost interwencjonizmu w czołowych krajach kapitalistycznych        265
New Deal w Stanach Zjednoczonych                              265
Wielka Brytania i Francja                                       267
Interwencjonizm w państwach faszystowskich                      268
12.3. Interwencjonizm państwowy w Polsce                             270
Program inwestycyjny i jego realizacja 1936–1939                    271
Stosunki pieniężno-kredytowe                                   274
Interwencjonizm w rolnictwie                                  278
Rozbudowa interwencjonizmu państwowego na rynku pracy          280
Efekty polityki interwencyjnej                                  282
12.4. Bilans gospodarczy Polski Odrodzonej                            285

Rozdział 13. Gospodarka na ziemiach polskich na tle zmian w ekonomice światowej 1939–1945                                292

13.1. Przemysł wojenny. Straty i koszty odbudowy                       292
13.2. Determinanty rozwoju. Narastanie dysproporcji gospodarczych         295
13.3. Poziom wyżywienia i produkcja rolna                             297
13.4. Trudności w handlu międzynarodowym                           298
13.5. Nowy ład walutowy. Dochód narodowy                           299
13.6. Stan gospodarki na ziemiach polskich                             303
Podstawowe założenia hitlerowskiej polityki demograficznej i ekonomicznej                                              303
Eksterminacja społeczeństwa polskiego                           305
Przemysł i transport na potrzeby Rzeszy                          306
Polityka kredytowo-pieniężna                                   308
Przeobrażenia w dziedzinie rolnictwa                             309
Warunki materialno-bytowe ludności                             311
Okupacja Kresów                                            312
Bilans strat materialnych                                       314

Rozdział 14. Gospodarka w Związku Radzieckim 1917–1945            317

14.1. Okres komunizmu wojennego                                   317
14.2. Nowa Polityka Ekonomiczna                                    319
14.3. Gospodarka centralnie kierowana                                321
14.4. Industrializacja                                               322
14.5. Kolektywizacja i jej skutki                                      325
14.6. Handel, transport, stosunki pieniężno-kredytowe                   327
14.7. Warunki bytu ludności                                         328
14.8. Gospodarka wojenna                                          329

Rozdział 15. Powojenna odbudowa i rekonstrukcja gospodarki światowej 1945–1949                                  331

15.1. Kraje Zachodu                                               331
15.2. Gospodarka Związku Radzieckiego                               334
15.3. Zmiany strukturalne w krajach „demokracji ludowej”                336
15.4. Przesłanki zmian ustrojowych w gospodarce polskiej                 339
15.5. Kształtowanie się mechanizmu centralnego planowania i zarządzania gospodarką                                       342
15.6. Nowa struktura własności środków produkcji                       345
15.7. Proces przemian w rolnictwie                                   349
15.8. Bitwa o handel                                               352
15.9. Reorientacja stosunków gospodarczych z zagranicą                  353
15.10. Położenie materialne ludności                                   356

Rozdział 16. Świat i Polska w szczytowym okresie zimnej wojny 1950–1955                                          360

16.1. Tło polityczne i gospodarcze                                     360
16.2. Wzrost gospodarczy w krajach kapitalistycznych                     363
16.3. Rozwój gospodarczy ZSRR i państw bloku wschodniego               368
16.4. Industrializacja i jej efekty w Polsce                               371
16.5. Batalia o przekształcenia własnościowe w rolnictwie                  378
16.6. Proradziecka orientacja w handlu zagranicznym                      380
16.7. Czas wyrzeczeń społecznych                                     385

Rozdział 17. Ekspansja gospodarcza Zachodu Wtórna industrializacja w krajach RWPG 1956–1970                388

17.1. Proces normalizacji stosunków Wschód–Zachód. Czynniki rozwoju gospodarczego                                         388
17.2. Przemiany w przemyśle, usługach i rolnictwie                       391
17.3. Międzynarodowe obroty towarowe i kapitałowe. Tendencje integracyjne                                                  399
17.4. Poziom życia ludności                                          405
17.5. Przemiany polityczne w Polsce. Próby zmian modelu gospodarki socjalistycznej                                                 409
17.6. Powrót do polityki uprzemysłowienia                              415
17.7. Stagnacja w rolnictwie                                          424
17.8. Problemy handlu zagranicznego                                   427
17.9. Przyczyny kryzysu społeczno-gospodarczego w 1970 r                431

Rozdział 18. Gospodarka w ostatnim dwudziestoleciu zimnej wojny 1970–1989                                          436

18.1. Czynniki postępu i bariery rozwoju                                436
18.2. Zmienna koniunktura w gospodarce światowej                       446
18.3. Zmiany w handlu światowym                                    456
18.4. Kształtowanie się dochodu narodowego                            462
18.5. Próba modernizacji gospodarki polskiej 1971–1980  467
Kryzys i rozkład gospodarki centralnie kierowanej 1981–1989          467
Koncepcja unowocześnienia gospodarki polskiej. Próby reform          467
Ożywienie gospodarce w 1 połowie lat 70                          470
Załamanie się strategii drugiej Polski. Pułapka zadłużeniowa           472
Źródła i przejawy inflacji                                        478
Przesłanki Sierpnia 1980                                        480
Powstanie NSZZ „Solidarność”. Demokratyzacja życia społeczno-gospodarczego w kraju                                         485
Próby reform gospodarczych                                     488
Kryzys gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Hiperinflacja               490
Niereformowalność gospodarki socjalistycznej                       495
Pogorszenie się stopy życiowej polskiego społeczeństwa               497
Próba bilansu gospodarki PRL                                   499

Rozdział 19. Nowy ład ekonomiczny 1999–2010                       505

19.1. Świat po załamaniu się systemu komunistycznego                    505
19.2. Koniunktura                                                  509
19.3. Charakterystyka podstawowych wskaźników makroekonomicznych                                          515
19.4. Zmiany strukturalne w gospodarce światowej                       528
19.5. Proces międzynarodowej integracji ekonomicznej                    529
19.6. Znaczenie globalizacji w gospodarce światowej                      533

Rozdział 20. Powrót do systemu rynkowego w Polsce. Stabilizacja i transformacja ustrojowa 1990–2010                               537

20.1. Przełom w Polsce w 1989 r. i jego konsekwencje polityczne             537
20.2. Podstawowe założenia planu Balcerowicza                          541
20.3. Transformacja systemowa                                       544
20.4. Skutki gospodarczo-społeczne reform                              549
20.5. Prozachodnia orientacja w handlu zagranicznym. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej                                      560
20.6. Ocena procesu transformacji ustrojowej w Polsce                    564

Spis fotografii                                                      568
Spis map                                                           570
Spis rysunków                                                      571
Spis tabel                                                          573

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje