Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego. Teoria a praktyka

Spis treści książki

 Wstęp 7

1. Źródła finansowania samorządu terytorialnego i ich znaczenie ekonomiczne   --13
1.1. Koncepcje samorządu terytorialnego a źródła jego finansowania   --13
1.2. Teoretyczne aspekty podziału dochodów publicznoprawnych pomiędzy państwo i samorząd terytorialny   --28
1.2.1. Podział zadań i dochodów pomiędzy poszczególnymi szczeblami władz publicznych a pionowa i pozioma nierównowaga fiskalna   --28
1.2.2. Formy podziału dochodów podatkowych i ich konsekwencje dla systemu zasilania zewnętrznego   --33
1.3. Problemy klasyfikacji źródeł finansowania samorządu terytorialnego i ich treść ekonomiczna   --36
1.4. Rola wewnętrznych i zewnętrznych źródeł finansowania w kształtowaniu samodzielności finansowej samorządu   --47
1.5. Znaczenie zewnętrznych źródeł finansowania samorządu terytorialnego w polityce finansowej państwa   --54
1.5.1. Warunki skutecznej polityki finansowej władz państwowych   --54
1.5.2. Zewnętrzne źródła finansowania a racjonalizacja gospodarki finansowej    --59
1.5.3. Funkcje zewnętrznych źródeł finansowania samorządu terytorialnego    --64

2. Transfery z budżetu państwa jako zewnętrzne źródło finansowania budżetów samorządowych   --69
2.1. Teoretyczne konotacje subwencji i dotacji z budżetu państwa   --69
2.1.1. Typologia transferów z budżetu państwa do budżetów jednostek samorządu terytorialnego   --69
2.1.2. Klasyczna analiza subwencji i dotacji   --76
2.1.2.1. Dotacje dla samorządu terytorialnego w teorii federalizmu fiskalnego   --76
2.1.2.2. Efekt dochodowy i substytucyjny a skuteczność transferów z budżetu państwa   --83
2.1.2.3. Konieczność subwencjonowania jednostek samorządu terytorialnego   --89
2.1.3. Alternatywne formy programów dotowania a cele polityki dotowania   --93
2.1.3.1. Udziały w podatkach państwowych   --95
2.1.3.2. Alokacja dotacji na bazie algorytmów   --95
2.1.3.3. Dotacje pokrywające określone koszty   --96
2.1.3.4. Dotacje alokowane na podstawie decyzji uznaniowych   --98
2.2. Polityczny i ekonomiczny model wpływu dotacji na politykę wydatkową samorządu terytorialnego   --100
2.2.1. Hipotezy w modelu politycznym i ekonomicznym   --100
2.2.1.1. Polityczne uwarunkowania dotacji dla samorządu terytorialnego   --101
2.2.1.2. Ekonomiczne uwarunkowania dotacji dla samorządu terytorialnego   --102
2.2.2. Wpływ instytucji demokracji bezpośredniej na system dotowania samorządu terytorialnego   --105
2.3. Wybór polityki dotowania   --109
2.4. Argumenty za i przeciw wyrównującej funkcji dotacji   --114
2.5. Motywacyjne i antymotywacyjne efekty transferów wyrównawczych   --121
2.6. Zależność K. Wicksella a stabilizacyjna funkcja transferów w warunkach konkurencji i globalizacji   --123
2.7. Ograniczenia w realizacji zasady subsydiarności   --127
2.8. Problem i zakres zjawiska flypaper effect. Iluzja fiskalna   --131

3. Charakterystyka dochodów zwrotnych i funduszy specjalnych   --135
3.1. Istota, klasyfikacje i miejsce dochodów zwrotnych w budżetach jednostek samorządu terytorialnego   --135
3.2. Instrumenty zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego się na rynku finansowym   --140
3.3. Preferencyjne źródła dochodów zwrotnych i fundusze specjalne jako źródło dochodów zewnętrznych w gospodarce finansowej samorządu terytorialnego   --144
3.4. Kryteria wyboru zwrotnych źródeł finansowania   --152
3.5. Zadłużanie samorządu terytorialnego a ewolucja „złotej reguły” budżetowej   --159
3.6. Budżet bieżący i kapitałowy   --162
3.7. Argumenty za i przeciw zadłużaniu się jednostek lokalnych   --164
3.8. Ograniczenia w zadłużaniu się jednostek samorządu terytorialnego   --168
3.8.1. Teoretyczne aspekty ograniczania i kontroli zadłużania się samorządu terytorialnego   --168
3.8.2. Schematy rozwiązań praktycznych ograniczeń w zadłużaniu   --174
3.9. Znaczenie zwrotnych źródeł finansowania w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego   --178

4. Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego w Polsce i kierunki ich ewolucji   --183
4.1. Ewolucja finansów gmin w latach 1990-1998   --183
4.2. System źródeł finansowania samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 i próby jego reformy   --194
4.3. Aktualny system zewnętrznych źródeł finansowania gmin, powiatów i województw samorządowych   --202
4.3.1. Konstrukcja subwencji ogólnej i rodzaje dotacji celowych z budżetu państwa   --202
4.3.2. Ocena systemu subwencji i dotacji z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w świetle zmian obowiązujących od 1 stycznia 2004 r. .  --210
4.3.3. Udziały w podatkach państwowych jako forma transferu z budżetu państwa   --212
4.3.4. Zwrotne źródła finansowania budżetów jednostek samorządu terytorialnego i fundusze specjalne   --214
4.4. Idea i główne kierunki reformowania systemu dochodów zewnętrznych w Polsce po 1990 roku   --229
4.5. Pionowa i pozioma nierównowaga fiskalna w warunkach polskiej decentralizacji   --232

5. Zewnętrzne źródła finansowania w warunkach decentralizacji finansów publicznych i cykli fiskalnych   --243
5.1. Skutki decentralizacji finansów publicznych   --243
5.2. Relacje fiskalne i problemy decentralizacji w świetle badań OECD   --253
5.3. Polityczne cykle budżetowe   --260
5.4. Rola zewnętrznych źródeł finansowania w miękkich i twardych ograniczeniach budżetowych   --263
5.5. Dysfunkcje systemu zewnętrznych źródeł finansowania a polityka finansowa państwa i samorządu   --266
5.6. Wpływ cykli fiskalnych na wykorzystanie zewnętrznych źródeł finansowania samorządu terytorialnego   --268
5.6.1. Kształtowanie zewnętrznych źródeł finansowania w warunkach cykli fiskalnych   --268
5.6.2. Pozytywne i negatywne szoki dochodowe   --273
5.7. Zasady systemu zewnętrznych źródeł finansowania jednostek samorządu terytorialnego   --276
5.8. Wewnętrzne a zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego dylematy wyboru   --281

Zakończenie   --291
Bibliografia   --295
Spis tabel i rysunków   --309
Aneks 1. Wybrane wskaźniki finansowe krajów Unii Europejskiej i sektora finansów lokalnych   --310
Od Redakcji   --311

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje